Psycholoog bij eetstoornissen: Esther Jansen

“Ik ben Esther, 39 jaar en samen met mijn partner en onze twee dochters wonend in Sittard. In mijn vrije tijd wandel ik graag, bak ik met veel liefde taarten en naai ik kinderkleding. Daarnaast werk ik met veel plezier 28 uur per week bij als psycholoog bij eetstoornissen bij Co-eur in Roermond.

11 jaar psycholoog eetstoornissen

“Inmiddels ben ik ruim 11 jaar werkzaam als psychologe bij Co-eur. Na een aantal jaren onderzoek te hebben gedaan aan de Universiteit van Maastricht, en te zijn gepromoveerd op kinderobesitas en de rol die ouders daarin spelen, zocht ik de praktijk op.

Toen ik in 2008 bij Co-eur startte lag de focus op het behandelen van obesitas: inmiddels behandelen we eetstoornissen, waarbij een groot deel van onze cliënten ook kampt met obesitas. De doelgroep is diverser geworden, de behandeling korter maar intensiever geworden; het werk is nog net zo leuk als 11 jaar geleden.”

Psychologie achter een eetstoornis

“Het grootste gedeelte van de psychologische behandeling wordt individueel aangeboden, in die vorm zie ik dan ook de meeste van mijn cliënten. In deze gesprekken gebruik ik voornamelijk cognitieve gedragstherapie, waarbij ik mensen bewust laat worden van hun gedrag en denkpatronen, en samen met hen aan de slag ga om de niet-helpende denkpatronen aan te passen. Cognitieve gedragstherapie wordt aangevuld met behandelmethoden als EMDR en cue exposure. Bij Cue exposure worden mensen blootgesteld aan verleidelijk eten en de drang die daarbij komt kijken. De verwachtingen die cliënten vaak hebben omtrent het niet kunnen stoppen met eten wordt hierbij uitgedaagd. Vaak levert het vooraf kopen van het verleidelijk voedsel, het in de tas hebben op weg naar onze sessie en weten dat ze eraan blootgesteld gaan worden al de nodige spanning en drang op.

Onze cliënten zijn stuk voor stuk leuk om mee te werken. Ik kan me niet voorstellen dat ik ooit met een andere doelgroep zou willen werken. Ik vind het daarnaast erg leuk om te werken in een multidisciplinair team, waarin de regiebehandelaar, diëtiste, fysiotherapeut, arts en verpleegkundige allemaal betrokken zijn bij de zorg voor onze cliënten.”

Groepsbehandelingen

“Naast het individueel behandelen van cliënten verzorg ik elke maandagavond in Roermond de ‘eten onder controle’ groep. In acht groepssessies werkt een vaste groep cliënten, ook volgens principes van cognitieve gedragstherapie, aan een stappenplan om meer controle te krijgen over hun eetgedrag. Naast de inhoud, is het ook heel fijn voor mensen met een eetstoornis om te ervaren dat ze niet alleen staan; de groep geeft een stuk herkenning en erkenning, en dat wordt als heel prettig ervaren.

Veel cliënten ervaren in het dagelijks leven onbegrip; onbegrip vanuit de maatschappij, maar ook van hun naasten. Wanneer je te zwaar bent, hebben mensen daar al snel een oordeel, of ze voorzien je van goedbedoelde (maar niet helpende) adviezen. Wat weinig mensen inzien is dat, wanneer er sprake is van een eetstoornis zoals Binge Eating Disorder (Eetbuistoornis), deze net zo ernstig kan zijn als bijvoorbeeld Anorexia Nervosa. Bij laatstgenoemde eetstoornis is er vaak empathie, begrip en erkenning. Mensen met andere eetstoornissen verdienen dit net zo goed. Het is fijn om als behandelaar een bijdrage hieraan te kunnen leveren, door zo een groepsbehandeling, maar bijvoorbeeld ook door een partner te betrekken bij de behandeling, en uit te leggen hoe complex een eetstoornis is.”

Psycholoog én onderzoeker

“Naast het behandelen van cliënten werk ik ook als onderzoeker. Ik onderzoek bijvoorbeeld de effectiviteit van onze huidige behandeling, maar ook van nieuwe behandeltechnieken. Het afgelopen jaar deed ik bijvoorbeeld onderzoek naar het toepassen van het EMDR verslavingsprotocol bij eetdrang. EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is een behandeling die wordt ingezet bij traumaklachten, en die mogelijk bij meer klachten kan worden ingezet. Je zou bijvoorbeeld de positieve lading, die samenhangt met herinneringen aan het eten van verleidelijke voeding, kunnen weghalen.

In het onderzoek vergeleek ik samen met een stagiaire van de Universiteit Maastricht het effect van EMDR op eetdrang, en we vergeleken dat met een groep die cue exposure kreeg en een groep die cognitieve gedragstherapie kreeg. Bij alle groepen zagen bleek de behandeling van 4 sessies effectief: drang nam af, speekselproductie bij blootstelling aan lekker eten nam af, en tot slot daalde ook het lichaamsgewicht. De effecten leken het grootst bij de EMDR groep, maar we willen het onderzoek nog uitbreiden naar een grotere groep cliënten om hier meer over te kunnen zeggen.

Mijn toekomst bij Co-eur ga ik enthousiast tegemoet. Ik hoop een bijdrage te kunnen leveren aan het verder verbeteren van onze behandeling, bijvoorbeeld door meer aandacht voor nazorg.

Dit jaar start ik met de opleiding tot GZ psycholoog: ik verwacht binnen de opleiding mijn rugzakje te kunnen vullen met nieuwe kennis en vaardigheden waar mijn cliënten van mogen profiteren.”

Esther, februari 2020

Wil jij net als Esther aan de slag als psycholoog bij Co-eur? Bekijk dan onze openstaande vacatures!